Bu bir Financial Times haberidir, fotoğraflar dahil tüm bileşenler olduğu gibi aktarılmıştır.
Türkiye, Finlandiya’nın NATO’ya Katılmasına Yönelik Muhalefetini Bıraktı
Türkiye, Finlandiya’nın NATO’ya katılmasına yönelik muhalefetini bırakarak askeri ittifakın(NATO)’nun Rusya ile doğrudan sınırını genişletmesinin önünü açtı, ancak komşusu İsveç hala onay almak için mücadele ediyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiyalı mevkidaşı Sauli Niinistö’ye Finlandiya’nın NATO’ya katılımını onaylaması için parlamentoya talimat vereceğini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Niinistö ile Cuma günü Ankara’da yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Ülkemizin güvenlik kaygılarını hafifletme yönünde gösterdiği hassasiyet ve ilerleme nedeniyle Finlandiya’nın protokolünün parlamentoda onay sürecini başlatma kararı aldık.” dedi.
Erdoğan, Finlandiya’nın teklifini kabul ederken, İsveç’in ittifaka katılmasına karşı çıkışını sürdürdü. İki ülke birlikte başvurmuştu, ancak İsveç’in Türkiye’nin endişelerini gideremediği iddiaları üzerine 10 ay süren çekişmenin ardından şimdi ayrı ayrı katılacaklar.
Niinistö, “Finlandiya’nın NATO üyeliğinin İsveç olmadan tamamlanmış olmayacağına dair içimde bir his var” diyerek, NATO’nun Temmuz ayında Litvanya’nın Vilnius kentinde yapacağı zirveye kadar kalan engellerin kaldırılmasını umduğunu da sözlerine ekledi.
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, “Bu, istemediğimiz ama hazırlıklı olduğumuz bir gelişme” dedi.
Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın geçen yıl Ukrayna’yı tam ölçekli işgalinin İskandinav bölgesinin güvenliğine ilişkin endişeleri artırmasının ardından, NATO’ya katılmak için onlarca yıllık uyumsuzluğu sona erdirdi. NATO üyelerinin çoğu ikilinin ortak teklifini onaylarken, Rusya ile bağlarını sürdüren Türkiye ve Macaristan, başvuranlarla siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle taviz istedi.
NATO, Türkiye’nin duruşundan, özellikle de İsveç’in Kürt militanları desteklediği yönündeki suçlamalarından büyük endişe duyduğunu ifade etti. Türkiye, insan hakları grupları tarafından Kürtlere ve diğer siyasi muhaliflere yönelik muamelesi nedeniyle eleştirildi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Cuma günü yaptığı açıklamada, “NATO tepki göstermeden Finlandiya veya İsveç’e yönelik herhangi bir askeri tehdidin olması kesinlikle düşünülemez” dedi. Erdoğan, Stoltenberg’e Türkiye’nin İsveç ile müzakereleri “iyi niyetle” sürdüreceğini söyledi.
ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, Türkiye’yi İsveç’in katılım protokolleri üzerinde ilerlemeye çağırdı. Ayrıca Macaristan’a hem Finlandiya hem de İsveç’in başvurularını devam ettirmesi için baskı yaptı.
“İsveç ve Finlandiya, NATO değerlerini paylaşan, ittifakı güçlendirecek ve Avrupa güvenliğine katkıda bulunacak güçlü, yetenekli ortaklar” dedi.
NATO yetkilileri, Finlandiya ve İsveç’i askeri ittifaka dahil etme kararının çoktan alındığını ve şimdi üyeliklerini onaylamanın sadece Türkiye ve Macaristan’a düştüğünü savunuyorlar. Macaristan parlamentosunun Finlandiya’nın başvurusunu 27 Mart’ta onaylaması bekleniyor, ancak İsveç’in teklifini onaylamak için herhangi bir tarih belirlenmedi.
NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye, aşırı sağcı bir aktivistin İslam’ın kutsal kitabı Kuran’ı yakmasının ardından Ocak ayında İsveç ile müzakereleri askıya almıştı. Stockholm, Türkiye ile geçen yıl NATO’nun Madrid zirvesinde varılan ve parlamentonun yakında geçirmesi beklenen yeni terörle mücadele yasası da dahil olmak üzere anlaşmanın üzerine düşen tarafını yerine getirdiğinde ısrar ediyor.
Erdoğan’ın sert duruşu, son yirmi yılın en zorlu olması beklenen Mayıs seçimleri öncesinde milliyetçi seçmenin hoşuna gidiyor. Hükümetin geçen ay meydana gelen yıkıcı bir depreme ve yaşam maliyeti krizine tepkisi, iktidar partisinin desteğini tarihi düşük seviyelere çekti.
Bu hafta İsveç başbakanı Ulf Kristersson Ankara’nın Türkiye seçimlerinden sonra ülkenin üyeliğini hızla onaylamasını umduğunu söyledi.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nden Aslı Aydıntaşbaş, “İsveç ve Finlandiya oylarını bölmek, Türkiye’nin Rusya’nın isteklerini yerine getirmediğini ve genişlemeye kendiliğinden karşı olmadığını göstermesini sağlıyor” dedi.
Gecikmeler NATO ile bağları gerdi ve ABD, F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye tesliminin İskandinav ülkelerinin başvurularını onaylamasıyla bağlantılı olduğunun sinyalini verdi.
Aydıntaşbaş, “Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın başvurularını onaylarsa F-16’ların verileceğine dair bir tür garanti istiyor” dedi. “Sorun şu ki, Türk halkı [İsveç’e karşı] o kadar öfkeli ki, bu geri adım atmayı zorlaştırıyor.”
Haber kaynağı: https://www.ft.com/content/0e6be021-6471-4b30-ba72-33fc9fa6ccd5
